CV məlumatları və təhlükəsizlik

Rəqəmsal mühitdə iş axtarmaq getdikcə daha rahat olur amma bununla yanaşı, təəssüf ki, onlayn dələduzluq halları da artır. İş axtaranların ən çox istifadə etdiyi sənədlərdən biri – CV (tərcümeyi-hal) – bir çox şəxsi məlumatı özündə cəmləşdirir və bu məlumatlardan düzgün istifadə olunduqda faydalı, pis niyyətli əllərə keçdikdə isə riskli ola bilər.

Bu yazıda CV-dəki məlumatlarla nə edilə bilər, dələduzlar hansı üsullardan istifadə edir və siz özünüzü necə qoruya bilərsiniz suallarına aydınlıq gətirəcəyik.

1. CV-də hansı məlumatlar olur və bu məlumatlar nə üçün istifadə edilir?

Adətən CV-də aşağıdakı məlumatlar yer alır:

• Ad, soyad
• Əlaqə nömrəsi
• E-poçt ünvanı
• Təhsil və iş təcrübəsi
• Bacarıqlar və sertifikatlar
• Bəzi hallarda – yaş, şəhər, bəzən də ünvan

Bu məlumatlar normal şəraitdə nəyə xidmət edir?

• İşəgötürən şirkətlər sizinlə əlaqə saxlasın
• Sizin təcrübəniz və bacarıqlarınız düzgün qiymətləndirilsin
• Sizin üçün uyğun vakansiyalar daha tez tapılsın

Yəni, CV-nin əsas məqsədi sizi potensial işəgötürənə tanıtmaqdır, maliyyə əməliyyatı aparmaq və ya hər hansı rəsmi hüquqi proses üçün deyil.

2. Dələduzlar CV məlumatlarından necə sui-istifadə edə bilərlər?

CV-də adətən kart məlumatı, şifrə, PIN, SMS kodu və ya şəxsiyyət vəsiqəsi məlumatları olmur. Bu o deməkdir ki, təkcə CV ilə bank hesabından pul çıxarmaq və s. real olaraq mümkün deyil.

Bununla belə, bəzi təhlükələr mövcuddur:

2.1. Saxta iş təklifləri və fırıldaq zənglər

Dələduzlar CV-dəki:

• Ad, soyad
• Telefon nömrəsi
• E-poçt
• İş sahəniz

əsasında sizinlə əlaqə saxlayıb özlərini:

• HR mütəxəssisi
• İşəgötürən
• “İşə yerləşdirmə şirkəti”
  kimi təqdim edə bilərlər.

Onlar:

• “Səni işə düzəldəcəyik, amma əvvəlcədən ödəniş lazımdır”
• “CV-ni sistemə yerləşdirmək üçün rüsum ödəməlisən”
  kimi bəhanələrlə pul tələb edə bilərlər.

Bu, klassik dələduzluq sxemidir.

2.2. Phishing – hesabların ələ keçirilməsi

CV-də e-poçtunu və harada işlədiyiniz görünürsə, dələduzlar:

• İş yerinizin vəzifəsinə uyğun saxta email göndərə,
• Sizə bank, sosial şəbəkə və ya məşhur platforma adı ilə link yollaya bilər.

Məqsəd:

• Sizi saxta login səhifəsinə yönləndirmək,
• E-poçt və ya sosial media hesabınızı ələ keçirməkdir.

2.3. Sosial mühəndislik (social engineering)

Kim olduğunuz, hansı sahədə işlədiyiniz, hansı şirkətlərdə olduğunuz göründüyü üçün dələduzlar:

• Sizin adınızdan başqa insanlara yazmağa,
• Guya “iş təklif edirəm” və ya “sənin CV-ni gördüm, ödəniş et, təlimə qoşul” deməyə çalışa bilər.

Bu, həm sizin adınıza zərər vurur, həm də başqalarını aldada bilər.

3. CV məlumatları ilə nələr EDİLƏ BİLMƏZ?

Bunlar çox vacibdir:

❌ Təkcə CV məlumatı əsasında:

• Bank hesabından vəsait çıxarmaq
• Kredit rəsmiləşdirmək
• E-imza yaratmaq
• Rəsmi sənəd tərtib etmək

mümkün deyil.

Bu əməliyyatlar üçün həmişə:

• Şəxsiyyət vəsiqəsi
• Canlı təsdiq (selfie, video-call və s.)
• Bank və ya dövlət sistemində əlavə doğrulama tələb olunur.

Ona görə istifadəçilər bilməlidir ki, CV məlumatları özlüyündə maliyyə əməliyyatına icazə vermir lakin dələduzluq cəhdləri üçün zəmin ola bilər.

5. Özünüzü necə qoruya bilərsiniz? – Praktik tövsiyələr

İş axtararkən aşağıdakı sadə qaydalara əməl etsəniz, riskləri minimuma endirə bilərsiniz:

• Heç bir halda iş üçün pul ödəməyin
• Bank kartı, CVV, PIN, SMS kodu və şifrələrinizi heç kimə verməyin
• Şübhəli nömrədən “səni işə düzəldəcəyəm” zəngi gəlirsə – sakitcə imtina edin
• E-poçt və mesajlarda göndərilən linklərə klik etməzdən əvvəl ünvanı diqqətlə yoxlayın
• Tanıdığınız şəxslər adından sizə gələn şübhəli mesajlar və zənglərdə şəxsin real olduğundan əmin olun

6. Şübhəli hal görəndə nə etməlisiniz?
 

Bir mənalı olaraq:

1. Heç bir ödəniş etməyin
    
2. Heç bir şəxsi məlumat paylaşmayın
    
3. Dələduzlarla hər hansı mesajlaşmaya daxil olmayıb

Nəticə

CV – sizin peşəkar vizit kartınızdır. Bu məlumatlar düzgün platformada və etibarlı mühitdə olduqda, karyeranızı irəli aparır. Amma onlayn məkanda hər zaman yaxşı niyyətli insanlar olmur və ehtiyatlı olmaq mütləqdir.

HelloJob.az komandası olaraq məqsədimiz — sizə daha çox vakansiya təqdim etməklə yanaşı, təhlükəsiz iş axtarışı mühiti yaratmaqdır. 

Lakin onlayn mühitin ümumi riskləri nəzərə alınmaqla bildiririk ki, Hellojob.az bütün texniki və təşkilati təhlükəsizlik tədbirlərini görməsinə baxmayaraq, internet mühitində məlumatların üçüncü tərəflərin məsuliyyətsiz və ya qanunsuz hərəkətlərindən tam şəkildə qorunacağına zəmanət verə bilməz.

Platformamız bu tip maarifləndirici yazıları intensiv şəkildə paylaşacaq və istifadəçilərimizin təhlükəsizliyinin təmin olunması istiqamətində maarifləndirmə işlərini davam etdirəcəyik.